Jaskinia Na Pomezi (Na Pograniczu) jest jaskinią krasową z szatą naciekową położoną przy szosie z Lipowej-Zdrój do Wapiennej, na stoku Smrecznika (799 m n.p.m.). Otwór wejściowy położony jest na wysokości 575 m n.p.m. Od roku 1965 jaskinia stanowi pomnik przyrody. Podczas eksploatacji marmuru w pobliskim kamieniołomie Havrankova w l. 1934-1949 odkryto szereg jaskiń, część z nich została zniszczona. Obecna jaskinia na Pomezi została odkryta 28 sierpnia 1949 roku, a już od maja następnego roku udostępniono ją publiczności. W l. 2004-2005 w jaskini przeprowadzono renowację chodników i instalacji elektrycznej, wywieziono też część nanosu z bocznych chodników. Całość odkrytych chodników liczy ponad 1,7 km (przy różnicy poziomów 45 metrów), z czego udostępniono do zwiedzania 390 metrów. Procesy krasowe, które utworzyły jaskinię zaczęły się w trzeciorzędzie, kiedy panował tu wilgotny klimat podzwrotnikowy. Erozyjne działanie wody poszerzało szczeliny w soczewie wapieni, ściekając coraz głębiej. W czwartorzędzie do sił niszczących doszło wietrzenie mrozowe. Zwiedzanie jaskini trwa 45 minut. W jaskini panuje stała temperatura 7,7 stopni Celsjusza. W jaskini nie znaleziono kości zwierząt. Bytuje tu natomiast około 600 sztuk nietoperzy z 11 gatunków w tym m.in. nocek duży oraz podkowiec mały. Rocznie jaskinię odwiedza ok. 70 tys. turystów. Dostępne są w cenie biletu audioprzewodniki w języku polskim – należy poprosić przy kasie.
Zwiedzanie zaczyna się w Lodowej Sali, następnie trafiamy do Sali ze Smutną Wierzbą, przez Rzymskie Łaźnie przechodzimy do Białej Sali z bogatą szatą naciekową. Potem dochodzimy do najwyższej sali w jaskini – Królewskiej, by Kanałowym Chodnikiem obok szczeliny Skarbczyka i stalaktytu Serce, który można dotknąć, dojść do Sali z Amboną i Błotnistej Sali, gdzie zwiedzanie się kończy. Przy jaskini znajduje się bezpłatny parking, obok prowadzi szlak zielony z Lipovej-Lazni do Jesenika. Na trasie znajdziemy też szereg mniejszych malowniczych form – stalaktyty, stalagmity (np, w kształcie czeskich zamków, maczugi Herkulesa, czy… psa), draperie, małe jeziorka, i tym podobne.
PROPOZYCJE WYCIECZEK
DO UZDROWISKA W JESENIKU
GALERIA
Kalcytowa kaskada
Największy ze stalagnatów
Jaskiniowe jeziorka
Sklepienie jaskini
Wąskie przejścia
Skarbczyk
Maczuga Herkulesa
Podstawa stalagnatu
Lodowa kaskada
Jeden ze stalagnatów
Zakątki jaskini
Kalcytowe nawisy
Serce Jaskini
Jedna z sal jaskini
Draperie