Jedlina-Zdrój

Miasteczko (ok. 5100 mieszkańców) i uzdrowisko położone w Górach Czarnych (wschodnia część Gór Wałbrzyskich). Walory zdrowotne miejscowość zawdzięcza położeniu na południowych, nasłonecznionych stokach otaczających gór, w tym najwyższej w Górach Wałbrzyskich – Borowej. Osada powstała w XIII stuleciu, w granicach księstwa świdnickiego, jako osiedle drwali wśród gęstej, jodłowej puszczy. Już w XVI wieku znano pierwsze miejscowe źródła wody mineralnej, jednak do badań ich leczniczego składu doszło dopiero w dwa stulecia później. W roku 1723 wieś uzyskała status uzdrowiska, otrzymując imię baronowej Charlotty z pałacu w pobliskiej Jedlince.

Jedlina-Zdrój (Bad Charlottenbrunn) w XVIII w. na rysunku F. Wernhera

Mineralne źródła przyspieszyły rozwój Jedliny – już w roku 1768 otrzymała prawa miejskie. Podobnie, jak wiele miejscowości na Śląsku w XVIII wieku prosperowało tu tkactwo chałupnicze. W roku edycja polska przewodnika K. F. Moscha po sudeckich uzdrowiskach tak opisywała to miejsce: “mała ta osada zdroju oraz i rękodzielstwa leży na posuwistości gór Waldenburskich, o parę mil tylko od gór Sowich odległa, w okolicy bardzo powabnej, górzystej i przyozdobionej lasami (…) Handel płócien jest tu znakomity a nawet znajduje się tu kupiecka giełda. (…) Dom ten [zdrojowy] jest otoczony ballasami dokoła, na pierwszym piętrze którego znajduje się sala z kominem, gdzie kurujący goście przechodzą podczas niepogodnego czasu. Część wyższa budynku jest przyozdobiona kopułą, na której także jest zaprowadzony niewielki zegarek. Rozległość domu wewnątrz jest dosyć obszerna a ściany są dokoła zastawione sofami do wygodnego siedzenia gości (…) Woda kwaskowa albo kwaśna (…) wytryska ze skały siedmioma źródłami (…), nigdy nie zamarza a w zimie się na powierzchni kurzy na kształt pary (…) Skutek działania tej wody jest rozwalniający albo otwierający i znaleziono ją bardzo zbawienną we febrach, hipochondrii, bladych kolorach i puchlinie, na robaki, reumatyzmy, artretyzm, na wpędzenie wyrzutów skórnych, trzęsienie się członków, na wrzody szkorbutyczne, ślepe hemoroidy, dolegliwości kamienia, itp. (…) Wodę pije się według powszechnego zwyczaju około godziny 5 lub 6 z rana, za dobre pół godziny bierze się śniadanie a przynajmniej w godzinę potem kąpiel.”

Pijalnia w Jedlinie-Zdroju

W jedlińskim uzdrowisku

W XIX wieku popularność Jedliny  wzrosła – powstał park zdrojowy, kolejne sanatoria, leczono tu choroby dróg oddechowych. Doprowadzono linię kolejową z Wałbrzycha. Do początku XX w. miasteczko uzyskało wodociągi i oświetlenie elektryczne w uzdrowisku. Dziś Jedlina jest małym, nieco zapomnianym uzdrowiskiem sudeckim. Obok typowo kurortowej zabudowy znajdziemy tu zabytkowe… stacje kolejowe na linii Kłodzko- Wałbrzych, XVIII-XIX wieczne domy oraz dawny pałac w Jedlince, w otoczeniu parku. w pawilonie pijalni można skosztować wody leczniczej “Mieszko” będącej szczawą wodorowęglanowo – sodową. Przez miasteczko przechodzą szlaki turystyczne: czerwony z Andrzejówki na Włodarz i Wielką Sowę (przez Jedlinkę) oraz żółty z Wałbrzycha Podgórza do Zagórza Śląskiego.

Dom zdrojowy w Jedlinie-Zdroju

Dom zdrojowy w Jedlinie-Zdroju

MAPA

PROPOZYCJE WYCIECZEK

NA BOROWĄ I RYBNICKI GRZBIET

Dodaj komentarz

Twój adres email nie zostanie opublikowany. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem *