Skalnik (945 m n.p.m.)

Najwyższa kulminacja Rudaw Janowickich złożona z dwóch oddzielonych od siebie wierzchołków. Wyższy północny,  otoczony od góry ciemnym, niszczejącym borem świerkowym, od dołu gęstym młodym iglastym lasem, jest interesujący z uwagi na opadające ku południowi granitowe gołoborze (dla chętnych jego penetracji należy zwrócić uwagę, że nawet teoretycznie dokładne mapy nie oddają tu rzeczywistego przebiegu sieci dróg i ścieżek). Kilkadziesiąt metrów na wschód od tego wierzchołka przebiega szlak niebieski ze “Szwajcarki” przez Starościńskie Skały i Wołek.  Drugi, niższy (936 m n.p.m.) wieńczy granitowa skałka zwana Ostrą Małą (za “Niemca” – Kamieniem Fryzów), poniżej której opada ku Kotlinie Jeleniogórskiej zarośnięte rumowisko skalne. I to właśnie ten niższy wierzchołek Skalnika, dzięki gęstej sieci szlaków, jest łatwo dostępny, przez co lepiej znany.

Skalnik (945 m) from slopes of Bielec

Widok na Skalnik od północy

Ostrą Małą udostępniono wykutymi w skale stopniami już w roku 1886. Nic dziwnego, bo z jej szczytu roztacza się wspaniała, idealna na zachód słońca, panorama na otoczenie Kotliny Jeleniogórskiej – od gołoborza na “głównym” Skalniku przez Lwią Górę po Góry Sokole, z Górami Kaczawskimi w tle, poprzez Jelenią Górę, Pogórze i Góry Izerskie po Karkonosze z Pogórzem. Podobny widok mamy również z sąsiednich niżej położonych skałek z kociołkami wietrzeniowymi na szczycie. Skałki na Skalniku były jednak znane znacznie wcześniej – widok był szerszy niż obecnie, o czym świadczy poniższy opis pióra Adolfa von Gersdorfa z lipca roku 1780: “jechało się kawałek przez pola i łąki całkiem dobrą drogą, bardzo łagodnie pod górę, potem jednak o wiele gorszą i o wiele stromiej spory odcinek przez brzozy i leszczyny, potem jeszcze kawałeczek po równym aż do kamiennogórskiego traktu pocztowego, kawałek tymże bardzo stromo i znowuż dość łagodnie pod górę, a potem jeszcze kawałek w lewo od tegoż (…) Przez świerki szło się wprawdzie dość stromo, ale po podłożu pozbawionym większych głazów i naprawdę wygodnie, a wyżej spory kawałek po niskiej trawie, omijając pojedyncze kępy zarośli, bardzo łagodnie do góry aż do Fryzyjskich Kamieni. Są to rozmaite osobne skałki, spośród których północna, najwyżej położona i najwyższa, zowie się Wielkim Fryzyjskim Kamieniem. (…) Jakkolwiek widok z Wielkiego Fryzyjskiego Kamienia jest rozległy, to na północnym wschodzie jest ograniczony (…) Od Szczelińca koło Radkowa daleko na prawo widziało się bardzo odległe wysokie góry, podobnie na lewo, z których następnie wyłaniały się Góry Suche i Wałbrzyskie, a ponad nimi widziało się jeszcze Góry Sowie na świdnicko-kłodzkiej granicy. Od Lubawki na prawo dość wysokie, ciemne, stromo ku prawej opadające tak zwane Krucze Góry pomiędzy Chełmskiem Śląskim i Žacléřem, dalej na prawo wysoko posadowiony kościół w Trutnovie, jeszcze prawiej Žacléř na łagodnym wzniesieniu i wreszcie jeszcze dalej po prawej aż po Kowarski Grzbiet masyw Karkonoszy, stąd w mocno już skróconej widoczny perspektywie, dało się jednak dostrzec całą Szrenicę, a przez lunetę mogłem rozróżnić pojedyncze pnie drzew w Spornym Lesie na Smreku. (…) Gruszków pod naszymi stopami wypadał dokładnie na wprost Jeleniej Góry. Klasztor w Lubomierzu, Pasiecznik, Lenno i wiele innych miejsc widziało się bardzo dobrze, Miedzianki jednak nie. Z mniejszej, południowo-wschodniej skałki, na którą się ostatnią wspięliśmy i skąd lepszy się na wschód widok rozpościerał niźli z Wielkiego Fryzyjskiego Kamienia, widzieliśmy Kamienną Górę i bezpośrednio na prawo od niej w głębi Góry Sowie, na lewo od tychże Chełmiec koło Boguszowa-Gorców, dalej w lewo Trójgarb pomiędzy Boguszowem-Gorcami i Bogaczowicami i wreszcie na lewo odeń prześwitującą za drzewami Ślężę. (…) Prowadzący przez Pisarzowice nowy trakt pocztowy z Kamiennej Góry do Kowar widziało się bardzo dobrze. Tego lata, a najpóźniej przyszłego, gościniec ten ma być doprowadzony do Kowar.”

Kotlina Jeleniogorska from Skalnik

Kotlina Jeleniogórska z gołoborza na Skalniku

Na Skalnik można dostać się grzbietowym niebieskim szlakiem Rudaw Janowickich, który po wdrapaniu się na Skalne Bramy koło ruin Bolczowa biegnie dość wyrównanym terenem, odsłaniając na Wołku i pod Bielcem widoki na jedną i drugą stronę grzbietu, w tym kamieniołom dolomitów nad Rędzinami, można również na przykład od Marciszowa przez Kolorowe Jeziorka w Wieściszowicach (podjeżdżając autem do Wieściszowic można wykonać zgrabną pieszą pętelkę, zahaczając o jeziorka, Skalnik, Wołek i malownicze łąki nad  Przełęczą Rędzińską).


Gołoborze na Skalniku północnym, w tle Kotlina Jeleniogórska

Najkrócej jednak na Skalnik jest od schroniska Czartak nad Czarnowem oraz bocznym ramieniem góry od Przełęczy pod Średnicą (szlak czerwony, możliwość zaparkowania samochodu na przełęczy). W tym drugim wariancie mijamy ślady pruskiej romantycznej (taki oksymoron właśnie) turystyki – kamienie graniczne z oznaczeniem nazw ścieżek rozsiane po lesie pod tzw. Wilczyskiem z kamienną ławką na skrzyżowaniu dróg.

Mysterious stone at the byroad

Jeden z kamieni na zachodnich zboczach Skalnika

Będąc na Skalniku warto zahaczyć o zarastającą niestety lasem drugą grupę skałek zwanych Końmi Apokalipsy położoną przy szlakach czerwonym i żółtym (ok. 150 metrów od węzła szlaków na Skalniku), niewielkich, lecz o ciekawych kształtach. Idąc dalej za wspomnianymi szlakami dotrzemy na płytko wciętą w grzbiet Rudaw przełęcz pod Bobrzakiem. Szeroki dukt jaki przez nią przebiega to dawny Stary Trakt Kamieniogórski wytyczony w latach 70-tych XVIII wieku jako bity gościniec, którym poruszały się dyliżanse z pocztą i pasażerami z Jeleniej Góry do Wrocławia. Dzięki systemowi rozstawnych koni szybkość podróży dorównywała obecnym czasom przejazdu pociągami na sudeckich trasach. Właśnie tędy “dyliżansem przez Śląsk” do uzdrowiska w Cieplicach dotarła księżna Izabela Czartoryska, pozostawiając ślad tej eskapady w postaci dziennika. I to właśnie odległość szczytu Skalnika od Traktu (niecałe 2 km) sprawiła tak szybką jego popularność. A ruch przelotowy na samym Trakcie zamarł dopiero po wybudowaniu w połowie XIX wieku drogi przez niższą o ok. 100 metrów Przełęcz Kowarską. Jednak i wówczas Skalnik czyli wówczas Kamień Fryzów pozostał atrakcją jako punkt widokowy na Karkonosze – wymienia go m.in. XIX-wieczny przewodnik Baedekera po pn. Niemczech.

Meadows above Gruszkow

Widok na Skalnik z Gruszkowa

MAPA

PROPOZYCJE WYCIECZEK:
Z PRZEŁ. POD ŚREDNICĄ
Z PISARZOWIC
NA GOŁOBORZE Z PRZEŁ. RĘDZIŃSKIEJ

PANORAMA SW – MODEL Z UDEUSCHLE.DE

GALERIA DODATKOWA

Śnieżka - view from Skalnik

Śnieżka, Przeł pod Śnieżką i Źródlana Góra ze Skalnika

Karkonosze - panorama from Skalnik

Widok na Kowarski Grzbiet z Wołową Górą na pierwszym planie, Czarny Grzbiet, Śnieżkę, rejon Białej Łąki i Równię pod Śnieżką

Lasocki Grzbiet from Skalnik

Widok ze Skalnika (Ostra Mała) na południe – na pierwszym planie grzbiet Bobrzaka, dalej Lasocki Grzbiet, Przeł. Okraj i Czoło oraz górna część doliny Jedlicy

Sniezka - panorama from Skalnik

Widok z Ostrej Małej na Kowarski Grzbiet i Śnieżkę, na prawo w dole – Kowary

Skalnik (935 m)

Ostra Mała

Karkonosze from Skalnik

Na łatwo dostępnej skałce poniżej Małej Ostrej, w tle Kowary i Karkonosze

Konie Apokalipsy Konie Apokalipsy III

Konie Apokalipsy

Dodaj komentarz

Twój adres email nie zostanie opublikowany. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem *