Praděd. Najwyższe wzniesienie Hrubego Jesenika oraz całych Sudetów Wschodnich, położone na granicy Moraw oraz czeskiego Śląska, doskonale widoczne nawet z kilkudziesięciu kilometrów (np. z terenu Śląska Opolskiego, Górnego Śląska, Śląska cieszyńskiego). Szczyt porastają rozległe trawy piętra alpejskiego, poniżej występuje bór świerkowy regla górnego. Całość obejmuje rezerwat przyrody. Klimat Pradziada jest surowy – średnia temperatura roczna wynosi ok. 1 stopień Celsjusza, wieją tu również silne wiatry, okresami nawet powyżej 200 km/h. Powyższe ma swoje dobre strony, gdy w dolinach panuje nieznośny skwar – tu, nawet przy bezchmurnym niebie, wiatr mocno schładza powietrze.
Na wierzchołku Pradziada znajduje się wieża przekaźnikowa RTV, mieszcząca w sobie również hotel, restaurację, a także stację meteo. Betonowa konstrukcja osiąga 162 metry wysokości (co w połączeniu z wysokością bezwzględną góry stanowi najwyżej położony punkt w Czechach i całych Sudetach – 1653 m n.p.m.), jej budowa była realizowana w latach 1977-1983. Na wieży, na wysokości 72 metrów znajduje się taras widokowy, na który za opłatą można wjechać windą by podziwiać dookolną panoramę. Poprzedniczką dzisiejszej budowli na szczycie była kamienna wieża widokowa wzniesiona w roku 1903 w stylu pseudogotyckim o wysokości ok. 32 metrów. W latach 30-tych konstrukcji nadano imię Adolfa Hitlera, a podczas II wojny światowej mieściło się w niej obserwatorium meteo Wehrmachtu. Po wojnie wieżę zamknięto, w roku 1959 zawaliła się. Na szczyt zakosami od hotelu górskiego Owczarna (możliwy dojazd autobusem, lub, za opłatą, własnym samochodem) prowadzi asfaltowa droga, którą biegnie szlak niebieski.
Z Pradziada rozciąga się jedna z najpiękniejszych panoram w Sudetach – obok Wysokiego Jesionika i sąsiedniego Masywu Śnieżnika z Górami Bialskimi i Złotymi sięgająca na wschodzie Beskidów Zachodnich i Tatr, Niziny Śląskiej na północy oraz Austriackich Alp na południowym zachodzie. Tak opisywał wierzchołek w wydanym w roku 1821 przewodniku K. F. Mosch (cyt. za edycją polską z tegoż roku): “O kilka kroków od najwyższego punktu tej góry stoi dom kamienny, pokryty płaskimi kamieniami i mchem, który ma służyć za schronienie od nawałnicy odwiedzającym to miejsce przechodniom. Przed tym domem stoi trójgraniasty słup kamienny z wykutymi na każdej ścianie herbami trzech Panów, których granice ziemi w tym miejscu się schodzą: grafa Harrach w Morawii, księcia Deustchmeistera i księcia Biskupa Nyskiego. Niedaleko tego słupa granicznego sterczy z ziemi kilka tablic łupka błyszczącego, które pospolicie nazywają stołami kamiennymi, ile że podczas zjechania się tu trzech powyższych panów, miał być wspaniały obiad na tychże stołach dany. Widok z tej wysokości jest nieograniczony – od strony północnej gubi się w nieprzejrzanych równinach Polski, od wschodu horyzont spoczywa na niebieskawym odległych i mglistych Karpatów łańcuchu, od zachodu okazują się góry Krautwald, Schmiedekoppe [Kowadło] i Schneeberg [Śnieżnik] (…) Spośród niezliczonych miast, wsi, kościołów i kościółków, dają się tu stąd widzieć celniejsze miasta śląskie jako to Freiwaldau [Jesenik], Johanisberg [Javornik], Patschkau [Paczków], Ottmachau [Otmuchów], Neissa [Nysa], Freudenthal [Bruntal], Opawa a przy pięknej pogodzie i sam Wrocław”.
Punktem wyjściowym na Pradziad dla większości turystów jest wspomniany parking przy hotelu Ovcarna, położonym na stoku sąsiedniej Vysokiej Holi. Najpierw istniał tu szałas pasterski, a od roku 1863 gospodarstwo hodowlane, które użyczało latem gościny przybywającym coraz liczniej wędrowcom. Miejscowe dobra należały wówczas do Zakonu Krzyżackiego (aż do końca II wojny światowej). W związku z rosnącym ruchem turystycznym w roku 1889 powiększono budynek, a w roku 1908 założono obok niewielki ogród botaniczny. Zimą 1910 roku gospoda została zniszczona podczas pożaru, postawiono tu zatem tymczasowy obiekt, zaś nowe schronisko wzniesiono w roku 1922. Po II wojnie światowej budynek zajęła armia czechosłowacka, przebudowując go.
Obecnie wojsko prowadzi w obiekcie ogólnodostępny hotel górski. W pobliżu, na stokach Pradziada gościnę oferują także chata Barborka i hotel górski Kurzovni. Z innych punktów wyjściowych wyróżnia się Karlowa Studzienka (najładniejszy szlak doliną Białej Opawy, parkingi w zasadzie płatne, trochę darmowych miejsc przy drodze stronę Wideł), Widelskie Siodło (nieco bliżej niż z Karlovej – szlak przez schronisko Szwycarna, spory, darmowy parking na przełęczy), Czerwonogórskie Siodło (dłuższa trasa grzbietowa, parking darmowy poza sezonem zimowym), Kouty nad Desną – górna część miejscowości (też dłuższa trasa, pierwsze 4 km asfaltem w dolinie Desnej, darmowe miejsca parkingowe przy wyjściu na szlak – gdyby brakowało można próbować parkować na poboczu bocznej ulicy wzdłuż szlaku zielonego). Opisy powyższych tras w linkach poniżej.
KAMERA – ZOB. POZYCJE PRADED VYSILAC/VEZ (uwaga, żeby zobaczyć całe zdjęcie na niektórych kamerach w Mozilla FF należy kliknąć w otwartym oknie przeglądarki z obrazem live zakładkę “pokaż obrazek”)
WYCIECZKI NA PRADZIADA:
OD KARLOVEJ STUDZIENKI
OD KOUTÓW NAD DESNĄ
Z CZERVENOHORSKEGO SEDLA
WOKÓŁ PRADZIADA
GALERIA DODATKOWA – PANORAMY Z PRADZIADA