Zamek stojący na skalistym cyplu nad Kwisą, a od 1905 roku zaporowym – Jeziorem Leśniańskim, na Pogórzu Izerskim powstał na granicy Śląska i Łużyc prawdopodobnie pod koniec XIII stulecia. Domniemywa się, że nazwa pochodzi od słowa: “czeski”, a z tym, że inicjatorem jego budowy byli Czesi właśnie. W każdym razie w roku 1306 warownią władał rycerz Johann z rodu Bibersteinów z czeskiego Frydlantu. W roku 1316 zamek (a właściwie stołp z wieżą mieszkalną otoczony murem, bo tak wówczas wyglądał) przypadł w posagu za córkę króla Wacława II Agnieszkę księciu Henrykowi I z Jawora, synowi Bolka I zwanego Surowym. Do wydania córki za mąż za piastowskiego księcia doprowadziła wdowa po czeskim monarsze – Ryksa Elżbieta, córka… wielkopolskiego Przemysła II.
Po śmierci Henryka w 1346 warownia nie weszła jednak w skład księstwa Bolka II Małego, lecz pozostała lennem czeskim we władaniu rodu von Dohna z Łużyc. Ród ten posiadał Czochę do roku 1417, kiedy to nabył ją bogaty łyk z Lwówka Śląskiego Heinrich Renker, który znalazł sobie niezłe źródła dochodów w napadach na kupieckie karawany. W roku 1420 warownię nabył od niego nadworny radca Zygmunta Luksemburczyka Hartung z Klux, który osadził tu swojego starostę – bratanka Dietricha. Bratanek ów został zaskoczony w roku 1433 przez husytów pod wodzą Hansa von Czyrne (tego z zamku Niesytno w Płoninie), którzy przejęli zamek i dzierżyli go przez parę miesięcy do czasu odsieczy poprowadzonej przez stryja w roku następnym.
Rok Pański 1434 to rok bitwy pod Lipanami i klęski taborytów, która przyniosła Śląskowi względny, pominąwszy raubritterskie swawole, pokój. W roku 1453 w miejsce rodu von Klux w Czosze zagościł Kaspar von Nostitz, który jako najemnik wziął następnie aktywny udział po stronie krzyżackiej w wojnie trzynastoletniej z Polską, uczestnicząc m.in. w porażce pod Świecinem. Ród von Nostitz utrzymał jednak Czochę, a potomkowie Kaspara w XVI wieku dokonali znacznej przebudowy zamczyska, umacniając je dodatkowo. Umocnienia zdały egzamin w czasie wojny trzydziestoletniej, podczas której zamek pozostał niezdobyty. Na początku XVIII wieku Czochę wraz z przyległościami nabył Johann Hartwig von Uechtritz, zausznik władcy Saksonii i Rzeczypospolitej – Augusta II Wettyna.
Ze śmiercią zięcia tego pana na Czosze w roku 1719 wiąże się tragiczny wypadek, kiedy to drewniana kładka nad suchą fosą załamała się pod konduktem żałobnym, co spowodowało szereg ofiar śmiertelnych i… wymianę mostu na murowany. Zamek utracił już wówczas znaczenie obronne, zaś w sierpniu 1793 roku dotknął go pożar. Odbudowy dokonano jeszcze przed końcem stulecia, a dawna warownia – obecnie rezydencja rodowa Uechtritzów pozostała w ich rękach aż do roku 1905.
Kolejny właściciel Ernst von Gutschow zlecił w roku 1909 architektowi Bodo Ebhardtowi przebudowę założenia w duchu neo- jak mówili entuzjaści i pseudo- jak mawiali pesymiści gotyku. Ebhardt był specjalistą od odświeżania starych zamków i obok prac na Śląsku (Grodziec, Grodno, projekty zapór na Kwisie), zajmował się także zamkami w innych częściach obecnego terytorium Polski (Bytów na Kaszubach i Niedzica na Spiszu). W czasie II wojny światowej Czocha nadal znajdowała się w rękach rodziny von Gutschow, choc doświadczenia miał tu przeprowadzać inżynier Werner von Braun – pionier kierowanej broni rakietowej. W styczniu roku 1945 Ernst von Gutschow wraz ze zbliżającym się frontem ukraińskim opuścił zamek, który stał się łupem kolejnych pozyskiwaczy wojennych zdobyczy.
Obecnie znajduje się tu hotel, choć część pomieszczeń można zwiedzać za opłatą (powyżej 10 zł). Zamek grał również główną rolę w produkcjach: Gdzie jest generał? i Tajemnica twierdzy szyfrów. Przy zamku znajduje się płatny parking, zaś dla turystów w sezonie organizowane są rejsy stateczkiem po Jeziorze Leśniańskim (przystań znajduje się poniżej zamku trzeba przejść niższym mostem przez jego północną niższą część). Z tafli zbiornika ładnie widać wyniosłe mury Czochy.
