Dolina Małej Kamiennej, malowniczo wcięta między Grzbiet Wysoki oraz Grzbiet Kamienicki Gór Izerskich była znana już od średniowiecza. Pochodzący z 1281 roku dokument wymienia potok, zwany wówczas Plesseną, jako granicę ziem przekazanych przez wnuka księcia Henryka Pobożnego – Bernarda, pana na Lwówku, zwanego Zwinnym, na własność komandorii zakonu joannitów ze Strzegomia. Nieco wcześniej we władanie joannitów przeszły pobliskie cieplickie źródła. Dolina, obok sąsiedniej doliny rzeki Kamienna (Zachen) stała się wkrótce terenem pozyskiwania drewna dla ośrodka szklarskiego, który wkrótce po opisanej wyżej transakcji powstał w dolnej części dzisiejszej Szklarskiej Poręby, oraz miejscem poszukiwań szlachetnych kamieni i minerałów przez tzw. Walonów.
Widok na Górzyniec (Karkonosze w tle)
Widok na Górzyniec (Karkonosze w tle)
Ostatnią osadą w dolinie Małej Kamiennej jest Górzyniec, dawna kolonia drwali i tkaczy, powstała na początku XVIII wieku, obecnie część miasta Piechowice. Zboczami doliny wije się tu linia kolejowa Jelenia Góra – Szklarska Poręba, część tzw. Kolei Izerskiej do Harrachova (obecnie reaktywowanej na odcinku do Jakuszyc). Na oddanej w 1902 roku do użytku trasie z Piechowic do Szklarskiej Poręby pociąg osiąga dzisiaj zbliżone prędkości do tych w momencie jej ukończenia. Tory muszą tu jednak pokonać różnicę poziomów ok. 300 metrów co osiągnięto albo przez podjazdy mające do 26 % nachylenia, albo poprzez „zawinięcie” żelaznego szlaku, który miejscowości położone w linii prostej w odległości ok. 5-6 km łączy zawijasami o łącznej długości kilometrów piętnastu. Od Górzyńca dzika dolina Małej Kamiennej rozciąga się jeszcze parę ładnych kilometrów w górę aż po Izerskie Rozdroże, przez które przebieg szosa ze Szklarskiej Poręby do Świeradowa-Zdroju. Dnem doliny biegnie wzdłuż bystrzyn potoku wygodny dukt.
Kaskada na Małej Kamiennej
Interesujące są jednak przede wszystkim zbocza doliny. Północne należy do Kamienickiego Grzbietu Gór Izerskich, z którego łąk nad Górzyńcem rozciągają się piękne widoki na dolinę Małej Kamiennej i Karkonosze. Na łąkach tych rozsiane są tajemnicze kamienne wały o wysokości od 1,5 do 5 m, które ciągną się kilometrami przez górskie stoki aż do położonej po przeciwnej stronie grzbietu wsi Kopaniec. Wały zbudowane są z ułożonych na sobie kamieni nie połączonych zaprawą, a o ich pochodzeniu niewiele wiadomo. Jedni przypisują je pogańskiemu ośrodkowi kultowemu, po którym pozostałością ma być również lokalna nazwa pobliskiego siodła Babia Przełęcz (patrz geneza ludowej nomenklatury na przykładzie nazwy Babia Góra), oraz domniemana świątynia na tzw. Sowim Kamieniu, inni średniowiecznym pracom górniczym w joannickich dobrach. Warto zaznaczyć, iż w okolicy wałów występują tzw. znaki walońskie, to jest tajemne oznaczenia ryte przez dawnych poszukiwaczy drogocennych kruszców. Na stokach Wysokiego Grzbietu, nad Górzyńcem, położony jest rezerwat „Krokusy w Górzyńcu” z późnymi, bo rosnącymi na północnym zboczu okazami szafranów (Dolina Chochołowska to to nie jest, ale jak ktoś jest wiosną w pobliżu warto się przespacerować) – dojście drogą leśną od kaskad w dolinie Małej Kamiennej (ok. 1 km).
Dolina Małej Kamiennej z Wysokim Kamieniem
Kaskada na Małej Kamiennej
Interesujące są jednak przede wszystkim zbocza doliny. Północne należy do Kamienickiego Grzbietu Gór Izerskich, z którego łąk nad Górzyńcem rozciągają się piękne widoki na dolinę Małej Kamiennej i Karkonosze. Na łąkach tych rozsiane są tajemnicze kamienne wały o wysokości od 1,5 do 5 m, które ciągną się kilometrami przez górskie stoki aż do położonej po przeciwnej stronie grzbietu wsi Kopaniec. Wały zbudowane są z ułożonych na sobie kamieni nie połączonych zaprawą, a o ich pochodzeniu niewiele wiadomo. Jedni przypisują je pogańskiemu ośrodkowi kultowemu, po którym pozostałością ma być również lokalna nazwa pobliskiego siodła Babia Przełęcz (patrz geneza ludowej nomenklatury na przykładzie nazwy Babia Góra), oraz domniemana świątynia na tzw. Sowim Kamieniu, inni średniowiecznym pracom górniczym w joannickich dobrach. Warto zaznaczyć, iż w okolicy wałów występują tzw. znaki walońskie, to jest tajemne oznaczenia ryte przez dawnych poszukiwaczy drogocennych kruszców. Na stokach Wysokiego Grzbietu, nad Górzyńcem, położony jest rezerwat „Krokusy w Górzyńcu” z późnymi, bo rosnącymi na północnym zboczu okazami szafranów (Dolina Chochołowska to to nie jest, ale jak ktoś jest wiosną w pobliżu warto się przespacerować) – dojście drogą leśną od kaskad w dolinie Małej Kamiennej (ok. 1 km).
Dolina Małej Kamiennej z Wysokim Kamieniem
PROPOZYCJE WYCIECZEK
na BOBROWE SKAŁY I KOZIĄ SZYJĘ
na BOBROWE SKAŁY I KOZIĄ SZYJĘ