Nowa Ruda

Miasto nad rzeką Włodzicą (ok. 24 tys. mieszkańców) położone w dolinie między Wzgórzami Włodzickimi a Górami Sowimi. Osadę założono przypuszczalnie za panowania króla czeskiego Przemysła Ottokara II w 2-giej połowie XIII wieku, początkowo była związana z górnictwem rud żelaza. Prawa miejskie uzyskała około połowy XIV stulecia. Na pocz. XV w. działały tu cechy tkaczy, sukienników i szewców. Miasto zniszczone zostało podczas najazdów husyckich. Z okresu po wojnach husyckich (1434) pochodzi pierwsza wzmianka o miejscowym górnictwie węgla. Od roku 1526, podobnie jak reszta Królestwa Czech, Nowa Ruda znalazła się pod władaniem Habsburgów. W roku 1622 protestanccy rebelianci pod wodzą hrabiego von Thurn operującego z Kłodzka uderzyli na miasto i spustoszyli je. W roku 1742 Nowa Ruda wraz z większą częścią ziemi kłodzkiej została zajęta przez Prusy.

Widok na Nową Rudę ze zboczy Góry św. Anny

Na wiek XIX przypada dynamiczny rozwój miejscowego górnictwa węgla, z czym wiązało się doprowadzenie do miasta linii kolejowej – w roku 1879 z Kłodzka, a rok później – z Wałbrzycha, z efektownym wiaduktem nad Woliborką o wysokości ok. 40 m. W roku 1884, w wyniku wielkiego pożaru spłonęła większość zabudowy staromiejskiej, w tym m.in. ratusz i kościół farny, stąd też zachowane noworudzkie zabytki pochodzą głównie z końca XIX stulecia – okresu odbudowy po pożarze. W noworudzkim śródmieściu znajdziemy kamienice przy rynku z XVII-XVIII w., odbudowane po pożarze w roku 1884, neogotycki ratusz z lat 90-tych XIX wieku, z fontanną z barokową figurą św. Floriana (1756) w narożniku, barokowy pałac z XVIII w. w miejscu dawnego XVI-wiecznego zamku Stillfrydów  oraz neogotycki kościół św. Mikołaja (ul. Kościelna) projektu Josefa Ebersa z okresu bezpośrednio po wspomnianym pożarze.

Noworudzki rynek

W pobliżu miejskiego cmentarza są zlokalizowane późnogotycki kościół Wniebowzięcia NMP z początku XVI w., zbarokizowany w latach 20-tych XVIII wieku, barokowy kościół Podwyższenia Krzyża Świętego z roku 1724, a nad samą Włodzicą – podcieniowe dawne domy tkackie z XVIII -XIX w. Na mostach nad rzeką znajdziemy też nepomuki – ten u wylotu ul. Cmentarnej pochodzi już roku 1706, późniejszy jest ten na moście u ujścia do Włodzicy Woliborki 1752). W granicach miasta leżą również m.in. barokowy kościół Matki Boskiej Bolesnej z XVII wieku pod szczytem Góry Wszystkich Świętych oraz barokowy kościół św. Anny z XVIII w. pod szczytem Góry św. Anny, a także murowane wieże widokowe znajdujące się na tych wzniesieniach. Do atrakcji miasta należy również muzeum górnictwa węgla kamiennego z podziemną kolejką (w rejonie drogi do Przygórza).


Nowa Ruda w roku 1736 wg litografii Pompejusa (XIX w.)

Przez Nową Rudę przebiega szereg szlaków turystycznych – zielony z Wielkiej Sowy przez Świerki, Górę Włodzicką prowadzący dalej na Górę św. Anny i Górę Wszystkich Świętych, długodystansowy żółty z Piławy Górnej przez Bielawę, Kalenicę, wiodący następnie przez Górę św. Anny do Tłumaczowa i Radkowa oraz dalej na Szczeliniec Wielki, do Dusznik Zdroju, Polanicy-Zdroju, Bystrzycy Kłodzkiej i kończący bieg pod Goworkiem w Masywie Śnieżnika, łącznikowy niebieski przez Włodowice do granicy czeskiej w Górach Suchych, zaś przez dzielnicę Słupiec biegnie Główny Szlak Sudecki znakowany kolorem czerwonym.

Neogotycki kościół św. Mikołaja

MAPA

MAPY.CZ

PROPOZYCJE WYCIECZEK

NA GÓRĘ ŚW. ANNY I PARDELÓWKĘ

Dodaj komentarz

Twój adres email nie zostanie opublikowany. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem *