Podwójne siodło dzielące Śląski Grzbiet Karkonoszy na dwie wyraźne części – wschodnią ze Smogornią i zachodnią z Wielkim Szyszakiem. Przełęcz tworzą dwa obniżenia – Dołek (1178 m n.p.m.) i uznawane za właściwą Przełęcz Karkonoską (1198 m n.p.m.) rozdzielone niewielkim spiętrzeniem grzbietu (1215 m n.p.m.). Od północy wcina się tu w zbocza głęboka, lesista dolina Czerwieni, z której jedno z rozgałęzień (pod Dołkiem) zwane jest Kozacką Doliną – ponoć od oddziałów lisowczyków, które miały się tu zapuścić w początkowych latach wojny trzydziestoletniej. Istniał wtedy przez przełęcz szlak handlowy, który w wyniku tzw. wojen śląskich w XVIII wieku przecięła granica austriacko-pruska. Tak opisywał go pod koniec XVIII stulecia jeden z “romantycznych” wędrowców: “W tym miejscu jeszcze słowo o drodze handlowej, która nieopodal Małego Szyszaka na Śląsk prowadzi. Ze względu na znajdującą się w dolinie komorę celną muszą tędy iść wszyscy górale, którzy towary z Czech na Śląsk na sprzedaż niosą. Droga ta zaś jest jedną z najuciążliwszych, jakie można sobie wyobrazić. Objuczony ładunkami góral musi często przez pół godziny z kamienia na kamień przeskakiwać albo po kolana w bagnie brodzić.” A oto opis Jana Fryderyka Zoellnera z roku 1791 zawierający podobne konstatacje: “zaraz za Małym Szyszakiem biegnie szlak z Czech na Śląsk, który górale nazywają „traktem handlowym”, bowiem mieszkańcy majątków Vrchlabí i Jilemnice, a także ci z głębi królestwa przybywający,
którzy tędy na Śląsk masło, ser, len albo przędzę na sprzedaż niosą, muszą na posterunku celnym w Spaltegrunde (w tej okolicy, gdzie Biała Łaba wpada do Łaby) czeskie cło uiścić. Słysząc o „trakcie”, nie wyobrażaj sobie jednak wygodnej brukowanej drogi, założonej dla usprawnienia handlu i ruchu i pieczołowicie utrzymywanej. Jest to bowiem nic innego jak zwykła ścieżka i to jedna z najniebezpieczniejszych w całych górach, gdzie biedni ci ludzie, z wyładowanymi towarem nosiłkami na grzbiecie, z kamienia na kamień przeskakują i mokrą porą roku muszą długimi odcinkami brodzić po rdzawoczarnej wodzie.“
Południowy stok przełęczy opada ku Sedmidoli – prowadzi tędy ukończona w roku 1921 szosa ze Szpindlerowego Młyna do Szpindlerowej Budy (wjazd za dodatkową opłatą). Według przedwojennych planów miała się z nią połączyć tzw. Droga Sudecka z Borowic, Niemcy siłami jeńców wojennych zbudowali jednak jedynie jej początkowy odcinek trawersujący zbocza Śląskiego Grzbietu. Powyżej przełęczy, na zachodnim stoku Małego Szyszaka znajduje się budynek schroniska “Odrodzenie” (ok. 1235 m n.p.m.) wzniesiony w roku 1928. Spod schroniska roztacza się rozległa panorama zachodniej części Karkonoszy od grzbietu Karkonosza po grzbiet główny ze Śląskimi Kamieniami, kulminujący w Wielkim Szyszaku.
Na przełęczy działa również wspomniany czeski hotel górski “Szpindlerova Bouda” stojący w miejscu dawnej kamiennej chaty z 1824. Poniższy jej opis pochodzi z roku 1840: “kamienna chata, zbudowana w 1824 roku przez sołtysa Spindlera, posiada dwie izby. Obie były jednak bliskie przepełnienia. W kącie rzępolili czescy muzykanci; jeden z nich grał na dawnym, w Czechach jedynie i to rzadko spotykanym instrumencie zwanym dulcianem. Cztery damy, które kazały się nieść w lektykach, przybyły właśnie ze Śnieżki; towarzyszyło im pięciu młodych panów. (…) W przepełnionych pomieszczeniach (trzeba jeszcze doliczyć przewodników, tragarzy, służących) muzyka i ludzkie głosy tworzyły ogłuszający hałas. Poza tym panowała przyjemnie swobodna atmosfera: panowie i panie zzuwali buty i trzewiki, ściągali pończochy, stopy i łydki odsłaniając, by w suche się przebrać ubrania, i ogólnie doprowadzali się do porządku na tyle, na ile było to możliwe. (…) Posiłek był skromny, dostaliśmy jednak jajka, chleb i kozi ser; całkiem dobry (na samej granicy również tani) węgrzyn wynagrodził nam szkody.” Opisany budynek stanął na miejscu wcześniejszej drewnianej budy z pocz. XIX w. W roku 1826 spłonął, w roku 1885 ponownie, za każdym razem był jednak odbudowywany.
Przez przełęcz przebiega czerwony karkonoski szlak grzbietowy z Hali Szrenickiej na Przełęcz Okraj, a także szlak zielony (tzw. Ścieżka nad Reglami) – z Hali Szrenickiej na Pielgrzymy. Od strony północnej dochodzi tu szlak niebieski z Przesieki (najszybsze dojście od leśnego parkingu przy Drodze Sudeckiej), zaś od południowej szlak zielony ze Szpindlerowego Młyna oraz niebieski ze tzw. Martinovki.
