Przez prawie sto pięćdziesiąt lat niewiele tu się zmieniło – ot zniknęła część torów i potężnych budynków fabrycznych. Natomiast, sam pociąg z tą samą żółwią prędkością wspina się zakosami z widokami na hałdy i zwałowiska, ale i otaczające malownicze pasma górskie na wysokość ok. 550 mnpm – do stacji Wałbrzych Główny. Kolej dotarła do Wałbrzycha już w roku 1853 kiedy to Stary Zdrój połączono ze Świebodzicami doliną Pełcznicy. Do Wałbrzycha Głównego tory dotarły w roku 1868 kiedy to doprowadzono linię ze stacji Wałbrzych Fabryczny oraz jednocześnie – od strony Jeleniej Góry, gdzie na odcinku od Boguszowa wykuto w skałach tunel o długości około 300 metrów. Tunel ten zaczął się stopniowo osuwać, tak iż w roku 1935 zadecydowano o jego rozebraniu, tworząc rozległy parów. Sam dworzec Wałbrzych Główny powstał jako stacja węzłowa w roku 1880 kiedy to otwarto linię kolejową z Kłodzka. Dzielnica Podgórze leżąca poniżej dworca to stare, zaniedbane budynki, mające jednak swoisty klimat – doskonale pokazany w filmie Andrzeja Jakimowskiego “Sztuczki”. W krajobrazie dominuje okazały wiadukt na linii kolejowej Wałbrzych-Kłodzko wzniesiony w roku 1880 i rozbudowany w roku 1912 o dodatkowy tor. Wiadukt ma długość 125 metrów i wysokość 22 metry. Od 1899 roku do lat 50-tych XX wieku Podgórze z centrum Wałbrzycha łączyła dodatkowo linia tramwajowa, potem przez krótki czas – trolejbusowa. Obecnie docierają tu jedynie autobusy komunikacji miejskiej oraz prywatne busy.
Przed wojną Podgórze było popularnym miejscem odpoczynku wałbrzyszan. Zwłaszcza wznoszący się nad Podgórzem od pd. zach. zalesiony szczyt Barbarki (634 m) był uczęszczanym miejscem spacerów. W 1889 roku feldmarszałek von Moltke wybudował tam schronisko, potem postawiono obok pomnik fundatora, jak również ptaszarnię, kino na wolnym powietrzu, zwierzyniec z małpami, plac zabaw dla dzieci, oraz skocznię narciarską. Dziś nie widać po tym śladu. Położone po wschodniej stronie kopiaste szczyty Gór Czarnych świadczą o jeszcze wcześniejszej historii okolic. Na najbliższej Górze Zamkowej, w XIV wieku książę świdnicko-jaworski Bolko II Mały wzniósł zamek Nowy Dwór, który miał strzec traktu ze Świdnicy do Nachodu. Po śmierci Bolka i jego żony – księżnej Agnieszki w roku 1392 zamek przeszedł we władanie korony czeskiej. W okresie wojen husyckich warownia była bezskutecznie oblegana, a po ich zakończeniu w roku 1434 trafiła we władanie rodu Czertyców, którzy z przerwami posiadali Nowy Dwór aż do roku 1581, kiedy to zamek spłonął od uderzenia pioruna i nie został nigdy odbudowany. Podczas wojny trzydziestoletniej wzniesiono na terenie dawnego zamku tymczasowe bastiony dla obrony przed bandami rabusiów. Do dnia dzisiejszego zachowała się gotycka brama oraz fragmenty murów wraz z dwoma bastejami, jak również fundamenty budynków mieszkalnych. Dojście – stromo za znakami żółtymi w kierunku Jedliny-Zdroju, lub łagodniej – drogą na Przeł. Kozią i następnie przy zabudowaniach osiedla pod Zamkową Górą, w prawo na szczyt. Pozostałe szlaki z Podgórza prowadzą na Przeł. Trzech Dolin (zielony), Bukowiec (niebieski) i Borową (czerwony).
PROPOZYCJE WYCIECZKI
Z WAŁBRZYCHA NA BOROWĄ