Opat Bernard Rosa

Jan Krzysztof Rose urodził się w Głogowie, 24 czerwca 1624 roku, w rodzinie notariusza Jana Piotra Rose. Był to niespokojny okres wojny trzydziestoletniej i rodzina jako związana z katolicyzmem cierpiała z powodu grzywien i prześladowań. W roku 1639 Rose musiał przerwać naukę w miejscowym gimnazjum i uciekać z rodziną do Polski. W roku 1641 znalazł się we Wrocławiu, gdzie uczył się retoryki. I ponownie najazdy szwedzkie na Śląsk sprawiły że udał się na Morawy, do Brna a następnie do Kolonii, gdzie, w roku 1646 uzyskał doktorat z filozofii. Młody Rose planował następnie studia w Niemieckim Kolegium w Rzymie, jednak podczas podróży przez Alpy zachorował. Bliskość śmierci sprawiła decyzję o porzuceniu ścieżki kariery. Rose wrócił do szkoły diecezjalnej do biskupiej Nysy, gdzie przebywał późniejszy biskup wrocławski Sebastian Rostock, z którym Rose zaprzyjaźnił się. Tu również zetknął się również z opatem cysterskim Henrykowa Jerzym Welzelem, który wskutek działań wojennych musiał opuścić klasztor i schronił się w Nysie, którego spowiednikiem został. Wojna kończyła się i Rose postanowił wstąpić jako nowicjusz do zrujnowanego klasztoru. W roku 1649 przyjął habit i imię zakonne Bernard – po wielkim cystersie z Clairvaux. Miejscowe opactwo znajdowało się w fatalnym stanie, także duchowe – wojna i rozproszenie mnichów przyniosły upadek dyscypliny. Rose jako wyróżniający się duchowo zakonnik został wkrótce przeorem i mistrzem nowicjatu, wychowując nowe pokolenie miejscowych cystersów. Jeden z opatów Melchior Wezel powierzył mu zarządzanie opactwem, w tym jego odbudowę. Rose (łac. Rosa) wyróżnił się wówczas gospodarnością i zaangażowaniem w odnowę duchową. Pełnił również funkcję sekretarza opata i brał udział w misji dotyczącej śląskich klasztorów do Wiednia a także prowadził wizytacje klasztorów. W roku 1660 klasztor krzeszowski u podnóży Gór Olbrzymich (Karkonoszy), splądrowany kilkakrotnie przez Szwedów, pilnie potrzebujący odnowy po latach wojny, wybrał go na opata. W roku kolejnym opat podjął pielgrzymkę do Rzymu i Loreto.

Klasztor krzeszowski posiadał rozległe włości, wywodzące się jeszcze od przywileju księcia świdnickiego Bolka I (1292) obejmujące pas Śląska od Opawy i Szarocina przez Kralovec, Lubawkę, Chełmsko, Uniemyśl, Kochanów i Krzeszów po Bogaczowice. Rosa z gorliwością podjął swoje obowiązki, wkrótce przeprowadzając reformę tamtejszych mnichów, przywracając tradycyjną dyscyplinę, zyskując nowe powołania oraz organizując duszpasterstwo wśród wiernych świeckich, m.in. tworząc bractwa św. Józefa (męskie – 1669), które pod koniec XVII stulecia posiadało ponad 40 tys. członków i św. Anny (żeńskie). Utalentowanych zakonników posyłano na studia do Wiednia, Pragi i Grazu. Czasy nadal były niespokojne – ziemie cesarskie odczuwały rosnące zagrożenie tureckie, zaś wśród mieszkańców dóbr należących do cystersów, pozbawionych przez lata należytej opieki duszpasterskiej prądy protestanckie mieszały się z zabobonem. Rosa podjął energiczną działalność katechizacyjną. Wobec opornych posiłkował się przymusem – kilkaset osób odmawiających wyrzeczenia się protestantyzmu musiało opuścić ziemie opactwa. Jednocześnie do Krzeszowa i okolic napływała zachęcana korzystnymi warunkami gospodarowania katolicka ludność z Czech, Moraw i Ziemi Kłodzkiej, parająca się rolnictwem i tkactwem, którego ośrodkami stały się zwłaszcza Chełmsko i Lubawka, tworząc konkurencję dla Kowar i Kamiennej Góry. Doszło nawet do skarg wnoszonych do cesarza Leopolda I przez mieszczaństwo tych ostatnich miast, wyrzucających opatowi rekatolizację regionu, w tle mających zaś kwestie ekonomiczne. W roku 1667 opat Rosa wydał dla dóbr krzeszowskich statut prawny (dreiding). Nakazywał on m.in. uczęszczanie do kościoła i spowiedź na wszystkie ważniejsze święta, zakazywał również uczestnictwa w nabożeństwach innych wyznań, nazbyt hucznych zabaw, nakładał również obowiązki zmierzające do ograniczenia rozpusty i gorszących zachowań. W roku 1676 opat wydał osobny statut dla miasta Lubawka.

Przy klasztorze w roku 1668 powstała szkoła, w której mieściło się 50 darmowych miejsc dla dzieci ubogiej ludności okolic. Rosa otworzył także trzy szpitale, w których osobiście odwiedzał chorych oraz zorganizował program opieki nad ubogimi w podległych mu parafiach. Przystąpił również do architektonicznej ich odnowy. Obok krzeszowskiego kościoła św. Józefa (lata 90-te XVII w.), do którego zdobienia zaangażował Michała Willmanna, krzeszowskiej Kalwarii i Kaplicy św. Anny (1662-1666) wzniesiono m.in. okazały kościół parafialny w Chełmsku (1670) oraz kościoły w Starych Bogaczowicach (1686), Opawie, Okrzeszynie i Ulanowicach (14 Świętych Wspomożycieli). Zajął się również prepozyturą cieplicką, wznosząc nowe urządzenia nad źródłem proboszczowskim i odzyskując od protestantów kościół św. Jana Chrzciciela oraz budynki klasztorne W roku 1681 konsekrował kaplicę na Śnieżce ufundowaną przez hrabiego na Chojniku i Cieplicach Krzysztofa Leopolda Schaffgotscha.

Opat Bernard został również mianowany wikariuszem generalnym i wizytatorem klasztorów na całym Śląsku a następnie (1674) także wizytatorem klasztorów w Królestwem Polskim. Zmarł 1 listopada roku 1696.

Dodaj komentarz

Twój adres email nie zostanie opublikowany. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem *