Sudety to góry zróżnicowane. Znajdziemy tu różnorodne formacje skalne granitowe, piaskowcowe, wapienne i metamorficzne, bystre potoki, jaskinie, wodospady. Niektórzy narzekają że mało tu beskidzkich klimatów tj. grzbietowych łąk, polan, hal i połonin, oferujących rozległe panoramy. To prawda że, poza Karkonoszami i częścią Wysokiego Jesionika grzbiety i szczyty sudeckie są zwykle zalesione, jednak nie wszędzie. Poniżej przedstawiam przykłady z różnych pasm.
1. Masyw Ślęży – Radunia (ok. 530 m n.p.m.)
Duże zmiany w krajobrazie Raduni zaszły w przeciągu ostatnich kilkunastu miesięcy. Problemy z kornikiem spowodowały (i przypuszczalnie będą dalej powodować) rozległe wycinki w tej części Masywu Ślęży. Jedną z nich przeprowadzono na zworniku głównego grzbietu łączącego Radunię ze Świerczyną z południowo-wschodnią odnogą wybiegającą ku Czernicy. Można tu dojść wygodną stokówką od Przeł. Tąpadła, trawersującą wierzchołek Raduni od południa. Wylesienie otworzyło rozległą panoramę Sudetów, sięgającą Karkonoszy, Rudaw Janowickich i Gór Kaczawskich.
Na grzbiecie wychodzącym z Raduni – panorama z wylesienia
2. Góry Sowie – rejon Przełęczy Walimskiej (600-750 m n.p.m.)
Mimo iż Góry Sowie od Przełęczy Srebrnej stanowią zalesiony wał górski zmieniają swój charakter m.in. na pn. zach. od Wielkiej Sowy, w rejonie Przełęczy Walimskiej. Zarówno jej skłon opadający w stronę Glinna (szlak niebieski) i Babiego Kamienia (szlak czarny), jak i ramię wysłane w stronę Kokota (szlak czerwony) obejmują ciąg łąk z rozległymi panoramami. Te ze szlaku niebieskiego pod Przeł. Walimską obejmują okolicę od Ślęży i Raduni przez Wielką i Małą Sowę, Włodarz, Góry Suche i Wałbrzyskie po (przy dobrej przejrzystości powietrza) Karkonosze. Niestety pojawiają się i tu zmotoryzowani amatorzy ognisk i grilla. Spod Kokota widać z kolei ładnie Wielką Sowę i Kalenicę, zaś spod Babiego Kamienia – Ślężę, Wielką i Małą Sowę oraz Włodarz.
Widok spod Przeł. Walimskiej na Góry Wałbrzyskie
3. Wzgórza Włodzickie – grzbiet między G. Włodzicką a Pardelówką (600-720 m n.p.m.)
Łąki towarzyszą grzbietowi Wzgórz Włodzickich i w jego południowo-wschodniej części tj. rejonie Góry Świętej Anny, jednak bardziej rozległy charakter przyjmują w ich najwyższej części – między Świerkami a Nową Rudą, to jest w okolicy Góry Włodzickiej. Roztaczają się z nich widoki sięgające Gór Kamiennych i Karkonoszy (spod Góry Włodzickiej) oraz na Góry Sowie (z Pardelówki). Łąkami prowadzi szlak zielony ze Świerków Dolnych do Nowej Rudy.
Góry Sowie z Pardelówki
4. Karkonosze – Rychory (850-1000 m n.p.m.)
Karkonosze, zwłaszcza po czeskiej stronie zawierają w niższych partiach rozległe łąki. Do najładniejszych należą te na grzbietach Rychor – od przejścia pieszego między Niedamirowem a Alberzicami przez Rychorski Krzyż po Kutną z zachodniej i Viżov – ze wschodniej strony. W Czeskim Grzbiecie warto z kolei odwiedzić Lucziny nad Pecem pod Śnieżką oraz Klinowe budy nad Strażnem.
Droga z Alberzic na Rychorski Krzyż, rejon granicy z Polską
5. Góry Wałbrzyskie – łąki pod Krąglakiem (500-550 m n.p.m.)
Najniższa, zachodnia część Gór Wałbrzyskich obfituje w niskie, bezleśne grzbiety – nad Gostkowem od strony wschodniej (Trójgarbu – szlak zielony) czy też północnej (Łysicy – szlak czarny) oraz Sędzisławiem (szlak czarny). Zwłaszcza z tego ostatniego miejsca rozciągają się rozległe panoramy od najwyższych partii Gór Wałbrzyskich przez Góry Kamienne i Zawory po Karkonosze i Rudawy Janowickie.
Łąki i pola opadające z bocznego ramienia masywu Krąglaka nad Sędzisławiem (szlak czarny Sędzisław – Gostków)
6. Góry Kamienne – Czarny Las (ok. 600 m n.p.m.)
Najniższym z pasm Gór Kamiennych jest Czarny Las, jak wskazuje nazwa, w większości zalesiony, jednakże w rejonie Borówna łąki podchodzą aż na sam grzbiet co tworzy znaczne walory widokowe tak na Góry Wałbrzyskie po jednej stronie, jak i Góry Krucze, Karkonosze i Rudawy Janowickie po drugiej. Brak tu tras znakowanych, jednak liczne dukty i ścieżki umożliwiają krótkie, niewymagające spacery.
Grzbiet Czarnego Lasu w rejonie Borówna, w tle Trójgarb i Chełmiec
7. Góry Bystrzyckie – Jedlnik (700-800 m n.p.m.)
Góry Bystrzyckie znane są głównie z wyrównanych, zalesionych wałów. Charakter ten tracą w rejonie między Jedlnikiem i Gniewoszem, gdzie płaski grzbiet zajmują rozległe łąki i pola z obszerną panoramą Rowu Górnej Nysy, Jagodnej, Masywu Śnieżnika i Gór Złotych. Na sam Jedlnik można wjechać samochodem. W stronę Czerńca prowadzi stąd żółty szlak turystyczny, którym zanim wejdzie w las oferuje dość ładne panoramy.
Na Jedlniku – widok w stronę Przeł. Międzyleskiej, w tle Suchy Wierch w Czechach
8. Góry Stołowe – Sawanna karłowska (750-780 m n.p.m.)
Rozległy płaskowyż między wyspami obu Szczelińców oraz Skalniaka i Błędnych Skał, między Karłowem a Pasterką, obejmują głównie łąki, z których panoramy, obok najbliższych grzbietów sięgają Broumowskich Ścian, Gór Kamiennych i Sowich oraz Karkonoszy. Pd. wsch. częścią łąk biegnie szlak zielony z Karłowa, północną – łącznikowy szlak niebieski do granicy polsko-czeskiej pod Pasterską Górą.
Szczelińce ze szlaku między Pasterską Górą a Karłowem
9. Masyw Śnieżnika: Krowiarki (770-840 m n.p.m.)
Malowniczy grzbiet Krowiarek między Marcinkowem a siodłem nad Kondratowem, którym prowadzi szlak żółty Przeł. Puchaczówka-Żelazno, daje szerokie pole widzenia – od części Wysokiego Jesionika, przez Śnieżnik i Czarną Górę po Góry Orlickie i Bystrzyckie, Stołowe, Sowie, Złote, Bialskie a nawet (przy dobrej widzialności) Masyw Ślęży.
Na Skowroniej Górze
10. Góry Orlickie – Pańska Góra (750-770 m n.p.m.)
Niepozorny wierzchołek Pańskiej Góry, pokryty łąkami zajmuje graniczne ramię w pn. zach. części Gór Orlickich. Oprócz majestatycznej Orlicy widać stąd Wzgórza Lewińskie i Góry Stołowe. Granicą prowadzi obecnie szlak czarny z Lewina Kłodzkiego do Szosy Orlickiej nad Kozią Halą.
Na Pańskiej Górze, w tle Orlica
11. Góry Złote – Przeł. Gierałtowska (680-720 m n.p.m.)
Boczne ramię Gór Złotych łączy się z grzbietem granicznym w rejonie Przełęczy Gierałtowskiej. Teren dawnej wsi Hraniczki zajmują rozległe łąki. Panorama stąd wprawdzie jest dość ograniczona przez las wchodzący aż na linię grzbietu od polskiej strony, niemniej miejsce to spokojne i malownicze.
Rejon Przeł. Gierałtowskiej
12. Wysoki Jesionik – Wysokie Hale (1350-1464 m n.p.m.)
Największą “połoniną” Hrubego Jesenika są łąki na grzbiecie Wysokich Hal, położone niedaleko parkingu przy hotelu górskim Owczarna. Widokowym grzbietem, z którego, oprócz innych kulminacji pasma i Masywu Śnieżnika, przy dobrej przejrzystości powietrza można dostrzec Beskidy Morawsko-Śląskie, prowadzi szlak czerwony.
Podejście na Wysokie Hale, w tle Pradziad
13. Rudawy Janowickie – Dzicza Góra (780-820 m n.p.m.)
Łąki zajmują wschodnie ramię Dziczej Góry, opadające ku Przełęczy Rędzińskiej, które przecina lokalna szosa Marciszów – Pisarzowice. Panorama stąd obejmuje pd. wsch. część Gór Kaczawskich, Masyw Ślęży, Góry Sowie, Wałbrzyskie, Kamienne, Zawory oraz Rychory i Lasocki Grzbiet w Karkonoszach. Przez miejsce to prowadzi żółty szlak z Wielkiej Kopy na Wołek i dalej do Janowic Wielkich.
Nad Przeł. Rędzińską – widok na Rychory i Lasocki Grzbiet
14. Góry Bardzkie – Wysoka Droga (ok. 400 m n.p.m.)
Odkryty charakter ma pd. zach. ramię łączące Łaszczową z Owczą Górą, którym biegł ongiś dawny trakt do Barda (Wysoka Droga), a obecnie prowadzi szlak rowerowy na Przełęcz Łaszczową. Ładnie widać stąd zwłaszcza niedaleki masyw Ostrej i Kłodzkiej Góry.
15. Góry Kaczawskie – rejon Przeł. Widok (550-700 m.n.p.m.)
Grzbiet między Łysą Górą a Kobylą, którym prowadzi częściowo szlak niebieski, jest zajęty głównie przez łąki, z których, obok Gór Kaczawskich można oglądać oczywiście przede wszystkim Kotlinę Jeleniogórską i Karkonosze, ale i Rudawy Janowickie oraz Góry Izerskie.
Widok z rejonu Przeł. Widok na Karkonosze i Rudawy Janowickie